Dragen de politieke partijen bij aan meer werkende statushouders?

Op 22 november gaat Nederland weer naar de stembus. Met de toenemende media-aandacht is duidelijk geworden dat migratie en asiel wederom belangrijke thema’s zijn voor de kiezer. Motopp heeft een groot aantal van de verkiezingsprogramma’s bestudeerd, met speciale aandacht voor de standpunten van de partijen op het gebied van werk en integratie. We hebben uiteraard ook gekeken naar de suggesties die politieke partijen aandragen om de uitdagingen waarmee nieuwkomers in Nederland worden geconfronteerd op te lossen bij de zoektocht naar passend werk.

We hebben de verkiezingsprogramma’s van de negen grootste partijen geanalyseerd: NSC, VVD, PVV, PvdA-GL, BBB, CDA, D66, PvdD en CU.

Bij de PVV is dat analyseren op het gebied van de onderwerpen die van belang zijn voor statushouders van korte duur. De PVV schrijft onder andere dat er te veel geld wordt uitgegeven aan de inefficiënte begeleiding van statushouders naar werk. Iets wat Motopp overigens ook constateert. Verder heeft de partij een uitgesproken visie op asiel (niet of zo min mogelijk in elk geval), maar verder wordt nergens aandacht besteed aan werk, integratie, diversiteit of social return. 

Van de andere partijen is de VVD de enige die vasthoudt aan strenge regels met betrekking tot werk tijdens de asielprocedure. Ze verwachten dat dit de rechten van vluchtelingen zou kunnen versterken en hun kansen op een asielstatus zou vergroten. Bij het CDA mogen asielzoekers na drie maanden aan het werk.

Bijna elk programma besteedt aandacht aan integratie via deelname aan de arbeidsmarkt en probeert bepaalde obstakels weg te nemen. De VVD wil bijvoorbeeld dat statushouders snel een BSN-nummer kunnen krijgen, terwijl BBB actievere begeleiding naar werk wil bieden. PvdD pleit ook voor verbeterde begeleiding en stelt als enige voor om meer financiële middelen aan gemeenten toe te wijzen om deze taak uit te voeren.

Sommige partijen hebben standpunten geformuleerd die mogelijk een uitdaging vormen voor Motopp bij het helpen van statushouders om passend werk te vinden. BBB wil bijvoorbeeld de voorrang voor asielzoekers bij het verkrijgen van een woning afschaffen. Hoewel we begrijpen waarom deze overweging wordt gemaakt, is het voor statushouders essentieel om een zekere woonplek te hebben bij het starten van een nieuwe carrière bij een Nederlandse werkgever.

Relevant is ook dat VVD en het CDA het hebben over een startbaan in plaats van een uitkering voor statushouders. Dit zou bijvoorbeeld een gesubsidieerde baan vanuit de overheid kunnen zijn, bijvoorbeeld in de schoonmaak bij een zorginstelling. Het is echter nog steeds zo dat statushouders alleen kunnen worden begeleid vanuit een uitkering, zodat ze tijdens de duur van de uitkering hun opleiding en stage kunnen volgen zonder dat de werkgever extra hoge kosten heeft. Hier liggen dus uitdagingen.

We zijn verheugd dat D66 en PvdA GL expliciet de voordelen benoemen van de omgeving met diverse mensen en achtergronden.  D66 zegt bijvoorbeeld: “De samenleving wordt leuker en interessanter als we diversiteit omarmen.” En PvdA-GL schrijft: Voor een integrale aanpak van discriminatie, racisme, genderongelijkheid en seksueel geweld is het cruciaal om in alle sectoren diversiteit te bevorderen”

Ook bij Motopp zien we natuurlijk dagelijks de waarde van diversiteit in de samenleving en op de werkvloer. Vanuit Motopp geven we echter geen stemadvies. Maar natuurlijk zou het mooi zijn als u in het stemhokje ook denkt aan statushouders en anderen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Belangrijkste standpunten per partij

• We verhogen het vereiste taalniveau voor naturalisatie naar B1. Daarbij verkennen we de mogelijkheid om eerder te kunnen naturaliseren op taalniveau B2 en het instellen van een inkomenseis;
• De diversiteit van ons land moeten we niet problematiseren, maar juist benaderen als onze kracht.

• Diversiteit van de bevolking plaatst de samenleving voor grote opgaven;
• Taalbeheersing is een voorwaarde voor naturalisatie.

• Nieuwkomers in ons land krijgen geen voorrang meer op woningen;
• Statushouders die in Nederland een thuis hebben gevonden, helpen we met een vlotte integratie in onze samenleving.

• Samen met werkgevers organiseren we banen voor asielzoekers en inburgeraars. Zo faciliteren we de integratie van nieuwkomers én verlichten we de krapte op de arbeidsmarkt;
• De overheid ondersteunt zowel kleine als grote bedrijven actief bij het bevorderen van diversiteit binnen hun onderneming.

• Goed taal- en cultuuronderwijs wordt van meet af aan gecombineerd met een basisbaan of ander werk. 

• We stellen nieuwkomers in staat om hun capaciteiten en talenten in te zetten;
• Zo stimuleren we langer doorleren voor inburgeraars die dat kunnen, in plaats van snelle uitstroom naar laagbetaald werk. Ook zorgen we dat studeren met behoud van uitkering voor inburgeraars overal mogelijk is.

• De hele migratie keten komt onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te vallen. Zo kan ook een betere verbinding gemaakt worden tussen immigratie, integratie en arbeidsmarktbeleid.

• Zodra mensen een verblijfsvergunning krijgen, moeten ze snel en volledig mee kunnen doen in de maatschappij.

• Asielstop en algeheel restrictief immigratiebeleid